Paises Bajos: NAK: 2023 was een echt virusjaar

Het groeiseizoen van 2023 was uitdagend voor de aardappelteelt. Er was in het begin van het groeiseizoen sprake van een sterk neerslagtekort. Dit werd gevolgd door veel neerslag in de oogstperiode. Dit in combinatie met een daling in het areaal aardappelen en een hoge virusdruk maakte dat de aardappelteelt dit jaar veel te doorstaan had.

Hoge infectiedruk

De infectiedruk onder aardappelen lijkt in de afgelopen jaren toe te zijn genomen. Hiervoor liet Jeroen Winkelhorst, technisch coördinator bij de NAK, een grafiek zien met besmettingsresultaten van teeltseizoen 2013 tot 2023. In de afgelopen vijf jaar is meer dan vijftig procent van de monsters uit de veldkeuringen en nacontrole positief getest op virussen.

Er werden in 2023 extra veel bladluizen waargenomen, die verantwoordelijk zijn voor de overdracht van virussen als vectoren. Om hier een oplossing voor te bieden heeft de NAK in samenwerking met Agrifirm onderzoek gedaan naar de vectordruk. Hiervoor werd een perceel opgedeeld in vijf delen, die respectievelijk behandeld werden met tarwestro, kalkmengsel, gezaaid of gestrooid gerst. De controlegroep kreeg geen behandeling. In twee vangbakken per groep hebben onderzoekers het aantal vectoren gemeten.

Hieruit bleek dat stro de vectordruk met 44,65 procent verlaagde. Voor gerst werd een afname gezien van 29,92 procent en kalk 10,47 procent. Wellicht kunnen deze methoden in de toekomst de vectordruk verlagen. Aanvullend onderzoek naar deze methoden is gewenst.

Prijsverhoging bij de NAK

Vanuit de NAK werden enkele wijzigingen bekend gemaakt. Zo kondigde de NAK een stijging in haar tarieven aan van negen procent. Dit is nodig gezien aspecten als inflatie en nodige investeringen en het opvangen van kennisverloop. Daarnaast was er een afname in het beschikbare areaal, wat deze stevige prijsverhoging nodig maakte volgens de NAK.

EU-regelgeving

Op het gebied van regelgeving zal er ook het nodige gaan veranderingen in Nederland. Vanuit Europa is er een nieuwe verordening aangekondigd. In grove lijnen houdt deze nieuwe verordening in dat pootgoedaardappeltelers zelf de mogelijkheid krijgen om onder officieel toezicht hun producten te certificeren. Dit zal onder strenge voorschriften gaan plaatsvinden. De NAK blijft daarbij beschikbaar als kennisdrager. De precieze invulling van deze verandering zal de NAK later bekend maken.

Tekst: Kim Sjoers